Horjoogaha U qaabilsan Dhinaca Arimaha Gudaha Maamulka Somaliland Cali Maxamed Warancade oo ka hadlayay barnaamij Nabad lagu tilmaamay oo Maamulka Somaliland damacsanyahay in uu Wadamada Deriska iyo Caalamka ka iibiyo ayaa si aan la filayn ay ugasoo fakatay Kelmado yaab iyo amakaag ku ridey Dadkii madashaas fadhiyey
Ninkaas Warancade waxaa uu ka hadlay Hubka Beel Ka mid ah Beelaha Khaatumo iyadoona arintaasi ay noqotay mid
Hadii aanu nahay bahda Aftaag Production waxaanu idiin soo gudbinaynaa qaybtii labaad ee xafladii loogu dabaaldegayey Khaatumo state of Somalia taasi oo lagu qabtay magaalada London. Sidaasi iyo daawasho wacan
Gudoomiyaha deegaanka Leego ee dowladda federaalka Soomaaliya Abuukar Cabdilaahi Isaaq oo la hadlayey warbaahinta ayaa sheegay in cabsi xoogani ay haatan ka jirto deegaankaasi kadib markii deegaankaasi iyo deegaano ku hareeraysanba ay ka dhaceen dagaalo u dhaxeeyey beelaha dagga deegaankaasi iyo qaar kamid ah ciidamada dowladda Soomaaliya ee ku sugan gobolkaasi Shabellaha Hoose.
Gudoomiye Abuukar Cabdilaahi Isaaq oo hadalkiisa sii wata ayaa sheegay in laga cabsi qabo in ciidamada dowladda Soomaaliya ay weerar kusoo qaadaan deegaankaasi, isagoona gudoomiyuhu xusay in deegaankaasi haatan laga dareemayo cabsi xoogan iyo xaalad dagaal. Hadaba halkan ka dhagayso gudoomiyaha oo arimahaasi ka hadlaya.
Xafiiska Wararka Shabakadda Daldoon Online
Muqdisho Soomaaliya
Tan iyo markii uu soo ifbaxay Khilaafka u dhaxeeya Axmed Madoobe iyo ku xigeenkiisa 2-aad C/qaadir Xaaji Maxamed ‘Luga-dheere’, ayaa waxaa faraha ka baxay ammaanka Kismaayo.
Khilaafka labada Mas’uul ayaa keenay in Ciidamo la isku aruursado, kuwaasi oo lagu soo daadiyay Wadooyinka iyo Xaafadaha ku yaalla Magaalada Kismaayo, Xarunta Gobolka Jubbada Hoose.
Afhayeenka Maamulka Jubba, C/naasir Seeraar ayaa sheegay in 24-kii Saac ee ugu danbeeyay ay Kismaayo soo gaareen Boqolaal ka tirsan Maleeshiyada Raas Kambooni, kuwaasi oo laga keenay Degmada Dhoobley.
Maleeshiyaadkan ayaa waxa uu Axmed Madoobe doonayaa in uu isaga difaaco Weerar kasta oo uga yimaado dhinaca ku xogeenkiisa 2-aad Cabduqaadir Xaaji Maxamed ‘Luga-dheere, oo ay ku muransan yihiin Qeybsiga Awoodda Kismaayo iyo Golaha Wasiiradda.
Luga Dheere, ayaa ku eedeeyay Axmed Madoobe in uu Qiyaanay oo uu uga baxay Ballan ahaa in Beeshiisa ay kasoo dhex muuqan doonaan Golaha wasiiradda Maamulka Jubba, balse uusan taas sameyn.
Dadka deegaanka ayaa walaac xooggan ka muujiyay Xiisadaha taagan iyo Amaanka faraha kasii baxaya ee ka jira Kismaayo.
Si kastaba, 20-ka Bishan ayaa lagu wado in la caleemo saaro Axmed Madoobe, sidoo kalena la dhaariyo Golaha Wasiiradda Maamulka uu Khilaafka ka taaganyahay ee Jubba.
Gudoomiyaha degmada Baydhabo ee dowladda Soomaaliya Xasan Axmed Biikole ayaa ka hadlay xaalada guud ee degmada Baydhabo iyo hawlgalo ciidamada amaanku ay ka sameeyeen gudaha magaaladaasi Baydhabo, waxaana uu gudoomiyuhu sheegay in amaanka guud ee magaalada Baydhabo laysku halayn karo xiligani.
Gudoomiye Xasan Axmed Biikole ayaa sidoo kale sheegay in guulo la taaban karo ay ka gaadheen ciidamada amaanka dowladda Soomaaliya ee ku sugan magaalada Baydhabo hawlgalo lagu sugayo amaanka magaaladaasi oo ay ka sameeyeen gudaha magaalada Baydhabo, waxaana sidoo kale gudoomiyuhu xusay in goobo muhiim ah iyo mashaariic wax tar lehba uu ku hirgaliyey maamulka degmadu gudaha magaaladaasi Baydhabo ee xarunta gobolka Bay. Hadaba halkan ka dhagayso waraysigaas oo dhamaystiran.
Xafiiska Wararka Ee Shabakadda Daldoon Online
Jowhar Soomaaliya
Mid kamid ah gabdhaha Soomaaliyeed, ayaa qad iyo shoobare ka kicisay xaflad aroos oo ay soo xaadireen boqollaal qof, xilli lagu guda jiray baashaalka arooska.
Gabadhan oo ay saaxiibo hore ahaan jireen wiilka guursanayay ee arooskiisa la joogay ayaa ka maseertay arrin hadii aad aragto aad qosolka u baqtineyso.
“Anigaba sidaan iima jeclaan jirine, sidaan muxuu ugu sameeyay iyada, ma anigaa dhinaa mise naag nidameyda ayaa shaki ku jirta” kulahaa mar ay sheekadii dagaal u badashay.
Madaxweynaha Jamhuuriyada Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamud ayaa manta aqbalay soo jeedintii Ra’iisul Wasaaraha ee Golaha Wasiirada cusub oo ka kooban shaqsiyaad khibrad iyo waayo aragnimo leh.
“Waxaan aqbalay Ra’iisul Wasaaraha soo jeedintiisii ee Golaha Wasiirada cusub ee uu soo xulay oo matala dhammaan gobolada dalka. Golahan Wasiiradu waxey heystaan kalsoonideyda. Golahan Wsiirada waxaa sugaya howl aad u culus oo looga baahanyahay inay dhameystiraan dib-u-habeynta iyo dib u dhiska uu dalku u baahanyahay.
Ra’iisul Wassare Abdiweli Sheikh Ahmed Mohamed waxuu heystaa taageeradeyda buuxda, waxaan shacabka Soomaaliyeed iyo beesha caalamka u xaqiijinayaa inaan ognahay howlaha culus ee na horyaalla. Waxaana idiin caddeyneynaa sida ay nooga go’antahay isbedel dhab ah oo muuqda, isla markaana la dareemi karo, shacabkuna ay aamini karaan.”
Waxaan rumeysannahay in Xukuumaddan cusub ay horyaalaan caqabado fara badan. Waxaana u baahanahay in xasilinta iyo amniga la sii dar-dargeliyo, la horumariyo adeegyada bulshada, dar-dar gelin lagu sameeyo maamulka iyo maareynta maaliyada, iyo sidii dib u dhiska dalka looga shaqeyn lahaa.
Waxaan ka codsanayaa Baarlamaanka inay waajibaadkooda dastuuriga ah ka gutaan oo ay ansixiyaan, si Xukuumaddu ay u dar-dar geliso qorshaha siyaasadda, amniga, dib u habeynta maaliyadda iyo adeegyada bulshada, oo muhiim u ah xasilinta iyo horumarka Soomaaliya.
Xafiiska Wararka Ee Shabakadda Daldoon Online
Muqdisho Soomaaliya
Ka gadaal Doorashadii Madaxnimo ee ka dhacday magaalada garoowe 8-deedii Bishii Janaweri ee Sanadkan Cusub ayaa waxaa Kooxda Aaran Jaan oo ah koox ka amar qaadata Madaxweynihii Hore ee Puntland ee ku Guul daraystay doorashadii Xaqqa ahayd ee ka dhacday Hoolka Golaha Wakiiladda Puntland ayaa waxaa Kooxdani wadeen Qorshayaal kala duwan oo lagu weerarayo Madaxdii Hogaaminaysey Doorashadda Dowlad goboleedka Puntland.
Haddaba waxaa Habeenimadii Xalay ay kooxdani damceen in ay Khaarajiyaan Gudoomiyihii Gudiga Doorashooyinka Dowlad Goboleedka Puntland Xildhibaan Saadiq Abshir Garaad.
Kooxda aaran jaan looga yaqaano Deeganadda Puntland waxa ay ka amar qaataan Faroole,waxaana ay ka kooban yihiin 8 Xubnood oo mid kamid ahi ka soo jeedo Gobolka Sool,waana wasiir ku xigeenkii Maaliyadda Dowlad goboleedka Puntland Xiligii Faroole Cabdi Ibraahim Warsame (Cabdi Halas)
Kooxdani waxa ay wadeen mudooyinkanba in ay Khaarajiyaan Gdoomiyihii Gudiga doorashooyinka Puntland Xildhibaan Saadiq Abshir,ka gadaal markii ay ku guul daraysteen in ay mar kale hogaanka Puntland ku soo laabtaan,sababta ka danbaysa in Saadiq La weeraro ayaa ah maadaama uu ahaa Mudanihii Gudoomiyaha u ahaa gudigii doorashadda ayey Kooxdani waxa ay sheegeen in Saadiq Abshir uu Xatooyo u Samayn waayey Maamulkii Faroole,isla mar ahaantaana haddii faroole hadhay ay Saadiqna Khaarajinayaan.
Aaran Jaan waa Koox Faroole ka amar qaata oo 8 Shaqsi ah waxaa Sool u dhashay oo ku jira hal xubin oo ah Cabdi qawdhan warsame,waxaa gudoomiy u ah Maxamuud Shidde oo ah Beeshe Majeerteen oo ah Gudoomiyaha Kooxda aaran Jaan ee Faroole.
Haddaba waxaa ay shacabka Puntland Bogaadin u direen Gudoomiyihii Gudiga Doorashooyinka Puntland Ka gadaal sidii Xalaasha ahayd ee uu u maamulay Doorashadii Ka dhacday Hoolka Golaha Wakiiladda Puntaland.
Wararka naga soo gaaraya magaalada Muqdisho ee caasimada Soomaaliya, ayaa sheegaya in maanta oo Jimco ay is-casileen labo xubnood oo ka mid ah wasiiradda cusub ee Soomaaliya, kuwaasoo xaley saqdii dhexe uu magacaabay ra’iisal wasaare Cabdiweli Sheekh Axmed.
Guddoomiyaha gobolka Banaadir ahna duqa magaalada Muqdisho Maxamuud Axmed Nuur (Tarsan) oo maanta shir jaraa’id ku qabtay magaalada Muqdisho ayaa diiday xilka wasiir ku-xigeenka ciyaaraha iyo dhalinyarada, wuxuuna tilmaamay in aan lagala tashan sidda uu hadalka u yiri.
Waxaa kaloo is casilay Cabdikaafi Xasan Macallin oo loo magacaabay wasiir ku xigeenka biyaha iyo tamarta, wuxuuna shir jaraa’id oo uu qabtay uu sheegay in uusan diyaar u ahayn xilkaas, isla markaana uu doonayay in loo magacaabo wasiir. “Anniga iyo beesha aan ka soo jeedno waan diidnay xilkaas mana qaadaneyno” ayuu yiri.
Ma cadda ilaa hadda wax yaabaha sababay in ay is-casilaan labadan wasiir ku xigeen, waxaana magaalada tan iyo markii xaley lagu dhawaaqay liiska golaha wasiirada cusub ka billowday kulamo gaar gaar ah oo looga hadlaayo arrintaas.
Jilayaasha Sooraan Iyo Jawaan Ayaa Dhowaan soo Saaray Riyaayad Siyaasadaysan Taasi oo Ay Qayb uga Dhibeen Wiil iyo Gabadh Kasoo Jeeda Beesha Habar Yoonis, Oo lagu Aflagaadaynayey.
Hadaba Waraabinta Beesha Habar Yoonis Ayaa waxay Soo Bandhigtay Qorshaha Dhabta ah ee Ka Danbaysa Riwaayada Ay Sameeyeen Sooraan iyo Jawaan oo kasoo Jeeda Beesha Axmed Siilaanyo (Habar Jeclo).
Arintaan Ayaa La Kashifay Qorsaha ka DanbeeyaJilayaasha Habar Yoonis ayaa lagu Sheegay “Balaayo & Jahli, Halka Jilayaasha Habar Jeclo Lagu Sheegay Inay Dalka Ka Xoraynayaan Balaayo & Jahli Ayna Yihiin Barwaaqo & Nabad – Daawo Ceebta.
wasiirka madaxtooyada maamulka khaatumo mukhtaar ibrahim xabashi ayaa ku eedeeyay qaar kamid ah qurbajoogta degaanada khaatumo gaar ahaan kuwa ku dhaqan wadamada carabta ay ka qeyb qaateen xasuuqii taleex iyo waliba burburinta khaatumo.
wasiirka ayaa sheegay inay wadaan qorshayaal ay ku soo bandhigi doonaan shakhsiyaad ku sugan wadamada carabta oo lacagu ku bixiyay burburinta maamulka khaatumo.
wuxuu dhinaca kale ka hadlay inay bilaabatay hawlihii maamulka khaatumo mana soo hadal qaadin khilaafka kala dhexeeya isaga iyo madaxweyne indha-sheel
Dalka Soomaaliya waxa uu xoriyadiisa ka qaatay sanadkii 1960 gumaysatayaashii reer galbeedka ee Talyaaniga iyo Ingiriiska, iyadoona xiligaasi ay dalka ka hanaqaaday dowladd rasmi ah oo ay majaraha u qabtaan madax Soomaaliyeed kadib dagaalo uu dhiig badani ku daatay oo ay la galeen gumaystayaashaasi ururadii xoriyadoonka ahaa ee xiligaasi ka jiray gudaha dalka.
Dadaalo iyo guulo is bada yaal oo ay ka gaadheen ururadaasi xoriyadoonka ahi hadafkoodii ayaa waxa dalka markii ugu horeysay ka hanaqaaday dowladd Soomaaliyeed oo taladeeda ay u madax banaan yihiin umadda Soomaaliyeed, waxaana madaxdii xiligaasi joogtay ay ku caan baxeen hufnaan iyo hal adayg, iyagoona yoolkooduna uu ahaa in umadda Soomaaliyeed ay ku noolaadaan xornimo waarta xili walba helaana mustaqbal wanaagsan bulshada Soomaaliyeed ee soo kacaysa.
Intaasi kadib waxa uu wakhtigu is guro waxaa sanadkii 1969 mar qudha ka dhacay guud ahaanba dalka Soomaaliya in qilaab malateri kadib markii madaxweynihii xiligaasi talada hayey alla ha u naxariistee Dr. C/rashiid Cali Sharmaake fal toogasho ah uu ku dilay mid kamid ah ilaaladiisa khaaska ah magaalada Lascaanood ee xarunta gobolka Sool, waxaana dowladdii in qilaabkaasi ka dhalatay hanaanka u qabtay alle ha u naxariistee Jaalle Maxamed Siyaad Barre oo kamid ahaa hogaamiyayaashii kala duwan ee ciidamadii xoogga dalka Soomaaliya.
Guulo iyo hanaan dowladdnimo oo loo bogay ayaa wax lagu xasuusto u noqotay Jaalle Maxamed Siyaad Barre waxaana intii uu talada dalka hayey oo gaadhaysay muddo ilaa 22 sano ah uu ku talaabsaday horumar ku dayasho mudan, waxaase ay xaaladu faraha ka baxday kadib markii dalka laga aasaasay jabhado iyo ururo kala duwan oo kasoo hor jeeday danaha umadda Soomaaliyeed balse hogaamiyayaashoodu ay is lahaayeen waxaad tihiin kuwo ku taagan wadada saxda ah iyo qaabka ugu haboon ee looga takhalusi karo
hanaanka Jaalle Maxamed Siyaad Barre.
Dagaalo, bur bur iyo colaado is dabayaal oo u dhaxeeyey dowladdii Soomaalida iyo Jabhadaasi oo garab ka helaya qabiilada Soomaalida iyo dalal kasoo hor jeeday danaha guud ee dalkeena kadib waxaa daaqada ka baxday dowladdii kacaanka ee uu madaxweynaha ka ahaa alle ha u naxariistee Jaalle Maxamed Siyaad Barre, waxaana uu dalku galay xaalad iyo marxalad ka duwan tii uu hore ugu jiri jiray.
Deegaanada gayiga Soomaaliyeed qaarkood ayaa xiligaasi laga aasaasay maamul goboleedo si ay u gaadhaan bulshada ku dhaqan deegaanadaasi haykal dowladdnimo iyo si ay ugu noolaadaan bulshadaasi xasilooni iyo nabad waarta, waxaana maamulkii ugu horeeyey laga dhisay goboladda waqooyi ee dalka Soomaaliya sanadkii 1991 isagoona kii xigayna laga aasaasay sanadkii 1998 deeganaada waqooyi bari ee dalka Soomaaliya.
Somaliland iyo Puntland ayaa noqday maamuladdii ugu horeeyey ee laga yagleelo gudaha dalka kadib markii ay arkeen bulshada ku abtirsata deegaanadaasi marxaladu uu haatan ku sugan yahay dalku, waxaase xusid mudan in qaybo kamid ah dalka xiligaasi ay weli ka socdeen dagaal beeleedyo u dhaxeeya qabiilada wada daga Koonfurta dalka Soomaaliya halka dhinaca kalena ay soo baxeen hogaamiyayaal kooxeedyo iyo ururo wata astaamo kala duwan oo saldhig ay u tahay ku dhaqanka shareecada islaamka.
Hadaba hadii aan wax ka taataabto horumarka ay ka sameeyeen maamuladda Puntland iyo Somaliland deegaanadooda waxaa la odhan karaa waa kuwo ay ku taami karaan bulshada Soomaaliyeed maadaama madaxda deegaanadaasi ay sameeyeen horumar iyo nabad buuxda oo uu ku waaro deegaankoodu isla markaasna ay tuseen bulshada Soomaaliyeed wado sax ah oo xal waara looga gaadhi karo khilaafka iyo dagaalada hadheeyey qaybaha kale ee dalka.
Su’aasha meesha taala ayaa waxa ay tahay Yaa Difaac Laga Xidhanayaa Balse Maxaa Loo Xidhanayaa?
Waxaa laga yaabaa in dad badan oo Soomaaliyeed aysan weli fahmin u jeedka maqaalkaygan oo ah xaqiiqada xiligani ka jirta gudaha dalka Soomaliya.
Hadii aan arimahaasi wax ka iftiimiyo waxaa haatan jira dhibaatooyin ay la kulmaan xili kasta bulshada Soomaaliyeed ee kasoo hayaanta amaba kasoo barakacda dagaalada ka socda Koonfurta dalka Soomaaliya si nabad iyo deeganaansho uga helaan maamuladda Puntland iyo Somaliland oo ay inta badan yihiin deegaanada ay ka arimiyaan kuwo nabadi ay ka jirto, balse dhibaatooyinka ay kala kulmaan maamuladdaasi bulshada kasoo barakacday Koonfurta Soomaaliya ayaa waxaa kamid ah:- Xadhig, Dil, Caga-Jugleyn, Kufsi iyo dhibaatooyin kale oo aan la ogsooneyn.
Shacabka kasoo qaxa amaba kasoo barakaca Koonfurta Soomaaliya ayaa marka ay soo gaadhaan xuduudaha maamuladda Puntland iyo Somaliland ayaa waxaa lagula dhaqaaqaa baadhis iyo handaad joogto ah, iyadoona ciidamada amaankuna ay weydiiyaan su’aalo ah halka ay ka yimaadeen sababaha keenay in deegaanadani ay u soo abaaraan iyo baadhis lagula kaco markasta.
Waxaad moodaa in dalka Soomaaliya uu kala yeeshay xuduudo iyo dowladdo kala duwan xiligani kuwaas oo mid kastaaba uu leeyahay astaan u gaar ah, waxaana dhibaatada ugu xoogan la kulma dadka kasoo haajiray ama kasoo barakacay dagaalada ka socda deegaanadooda kuwaas oo xiliyada qaar muta xasbi iyo kiisas aysan xaq u lahayn oo ay dhacdo in mararka qaar lagu soo oogo in ay yihiin kuwo u socday falal argagixiso iyo in u jeedkoodu uu yahay in khal khal ay ka dhex abuuraan bulshada deegaanadaasi.
Maamuladda haatan ka jira gudaha dalka Soomaaliya ayaa tira ahaan maraya amaba kor u dhaafay tobaneeyo maamul goboleedd, waxaana xusid mudan in guud ahaan dalku ka kooban yahay 18 gobol oo ay kaga dhacday dowladdii dhexe ee Soomaaliya balse ay haatan goboladduna gaadhayaan in ka badan sodomeeyo gobol, taas oo micnaheedu ay tahay in maamulkasta iyo qabiilkasta oo Soomaaliyeed deegaankiisa uu u magacaabo gobol iyo maamul ku labisan dharka qabiilka uu kasoo jeedo.
Dhibaatada ugu xoogan ayaa noqotay in maamulkasta uu yeesho hogaamiye, xuduud iyo siyaasad ka duwan maamulka kale ee ay dariska yihiin waana sababta keentay in markasta khilaafka ugu badani uu ka dhasho dowladda Soomaaliya iyo maamuladda haatan ka jira dalka Soomaaiya oo inta badani ay yihiin kuwo loo aasaasay in beelkasta ay ku dhacsato xaqeeda iyo xuquuq ahaan waxa ay leedahay.
Isku day kasta oo ay soo bandhigaan beesha caalamku waa kuwo fashil ku dhamaada markasta waxaana dowladd kasta oo dalka ka hanaqaadaa wakhtigeedu ku dhamaadaa gudaha magaalada Muqdisho ee caasimada dalka Soomaaliya, waxaana ay tahay dhibaatada ugu badani ee soo wajahdaa is garab yaaca ka jira xiligani maamuladd goboleedada Soomaaliyeed oo mid kastaaba uu leeyahay damac ka duwan kan kale oo hadii aan loo yeelin sida uu rabo arintaasi fashil ku dhamaan doonto.
Dadka waayeelka ah ee wax kasoo arkay xukunkii dowladdii dhexe ee Soomaaliya waa kuwo ka afkaar duwan kuwa kale ee mufakiriinta ah ee ku dhagan magaca qabiilka iyo maamul aan meel gaadhsiinayn, waxaana xiliyada qaarkood kuu sheegayaan taariikho cajiib ah oo uu soo maray dalkeeno halka kuwa kale ee mufakiriinta ahi kugu qanciyaan beel ahaan waxaasaad helaysaa maxaa kaa galay ka shaqayso meesha waa afrikee iyo hadalo kale oo wax u dhimaya maskaxda qofka wadaniga ah.
Waxaa laga yaabaa in dad badan oo Soomaaliyeed ay ku naaloonayaan jabhadayntii ay soo mareen iyo qaabkii xilka looga tuuray alle ha u naxariisteen Jaalle Maxamed Siyaasad Barre balse waxa aysan ogeyn oo ay maankooda ka saareen dhibaatada xoogan ee ay u horseedeen umadda Soomaaliyeed xataa hadii uu u hirgalay hadafkii ay ku socdeen xiligaasi.
Jabhadayntii ka dhacday dalka Soomaaliya waxa ay astaan iyo xusuus aan dhamaaneyn u noqotay dhalinyarada Soomaaliyeed ee sidayda oo kale ah waxaana badan kayagu ku bar baarnay magac xuno ka jira dalka Soomaaliya, dowladd la’aan, qax iyo dhibaato tii ugu xooganayd ee ka jirta dalka, waxaase nasteex noo ahaa oo indhahaygu qaboosadeen markii madaxweyne iyo ra’iisal wasaare dowladd ku meel gaadh ah ay yeelatay Soomaaliya balse diiftii aan soo marnay iyo dhibaatadii aan soo aragnay ma aha mid weli ka maydhan tay guud ahaan jidhkayaga iyo maankayaga.
Qabiil, qabyaalad iyo hogaamiyayaal qurbaha ka yimi oo sheegana madaxweynayaal maamul goboleedo dan nooguma jirto, waxaa dani noogu jirtaa horumar, badhaadhe dalkayagu mar uun ka dhaca iyo dowladda rasmi ah oo aan helno si aan khayr kayaga ula tar tano.
Xuduudaha dalku waa kumayaal, khayraadka ay iska cunayaan dowladdaha kale ee la saaxiibka ah Soomaaliyna waa maalaayiin, dadka ku dhibaataysan gudaha dalka ee laysla jeedhayaana waa bilyaanaad, khiyaamada iyo u jeedka kursiga dowladdnimana waa muqadis, qabiil iyo qab weynaana waa hanka ugu sareeya Soomaaliya xiligani, saxaraha iyo dhibaatada qurbaha ka jirtaana waa raaxada aduunka, kufsi, dhac iyo boobkuna waa mid iska caadi ah, xuquuqda shakhsiyad ahaan oo lagu tun taanaa waa daacadnimo, anigu waxan kuma qancin iyo wada hadal la galimaayo dowladda waa rabitaan nooc kale ah, calooshiis u shaqayste iyo damiir xumo waa shaqada ugu saraysa Soomaaliya ee la qabto, ima matalo iyo igama socdo waa astaanta diidmada ruux kale, dhiig la daadiyo, maato la xasuuqo iyo qarax la dhigo waa jano raadis, waxaan uurka jirin oo dadka lagu soo jiitaa waa siyaasi, dowladd baa nahay iyo qaran madax banaan oo la yaqaan oo magac raadin, dhul baa iga maqan iyo maamulkaas baa xuduud iga haysta waa daan daansi, xoolaha shacabka loo dhacaana waa madax doon, aan u dabaal dagno maalintaas iyo maalintaas oo la asaasaay maamulkeena hebel waa la nala barto, mabda ‘an waa sax iyo kan waa khalad waa wadiiqo ama koox diimeed.
Waxaan maqaalkani qoray xili hurdadu iska kay jartay oo uu ii baxayo aadaanka salaada subax waxaana aan u kacay xiligaasi inaan shucuur ahaan aan ku muujiyo dhibaatada ka jirta dalkayga hooyo iyo in aan guto waajibaadkayga i saaran.
W/Qoray:- Wariye Abdirahman Wadani
Ugu yaraan saddex qof ayaa dhaawac fududi kasoo gaadhay shil gaadhi oo barqanimadii maanta ka dhacay duleedka degmada Kalabaydh oo qiyaas ahaan 30 KM kaga beegan dhanka koonfureed ee magaalada Laascaanood waxaana dhamaanba dadkii shilkaasi ku waxyeeloobay lasoo gaadhsiiyey xarumaha caafimaadka iyo cisbitaalada kala duwan ee ku yaala gudaha magaalada Laascaanood, iyadoona gaadhiga shilkan galay uu ahaa gawaadhida nooca loo yaqaano Land Cruiser ama Layla Calaawi oo kusii jiiday xiligaasi degmada Kalabaydh.
Gaadhigan ayaa waxaa saarnaa sida ay Shabakadda Daldoon Online u xaqiijiyeen qaar kamid ah dadka ku dhaqan degaankaasi Kalabaydh qaar kamid ah ardayda wax ka barata Jaamacadda Nugaal University ee magaalada Laascaanood kuwaas oo la shaqaynayey Hay’add lagu magacaabo DARS.
Ma aha markii ugu horeysay oo shil noocan oo kale ah uu ka dhaco deegaanada ku dhow dhow magaalada Laascaanood ee xarunta gobolka Sool, iyadoona inta badan shilalkaasi ay sababaan khasaarayaal kala duwan oo leh naf iyo maal.
Xafiiska Wararka Ee Shabakadda Daldoon Online
Laascaanood Soomaaliya
Kalkaaliyaasha caafimaadka gobolka sool ayaa markii u horaysay yagleelay urur ay ku midaysan yihiin waxaana munaasibad lagu daah fyrayo lagu qabtay Hoolka isbitaalka laascaanood
Riwaayad Cajiib ah ayaa laga sameeyay dhibaatooyinka ay la kulmaan Gabdhaha Soomaaliyeed,waqtiyada ay Shaqooyinka u doonanayaan Warbaahinta Soomaaliyeed
Weriye Cabdicasiis Cabdinuur Ibraahim Koronto oo u cararay dalka Uganda ayaa ku guulaystay abaal-marinta Oxfam Novib/PEN International Free Expression Award ee sanadka 2014.
Cabdicasiis Koronto oo ah weriye madax-bannaan ayaa 66 maalmood ku jiray xabsi ku yaalla magaalada Muqdisho kaddib markii uu wareystay haweeney sheegtay inay kufsadeen askar ka tirsan ciidanka dowladda federaalka Soomaaliya.
Koronto Kaddib markii la sii daayay, Koronto ayaa ka baxsaday magaalada Muqdisho, wuxuuna tagay magaalada Kampala ee caasimadda Uganda.
Weriyaha ayaa weli wax ka qoraa dhibaatooyinka loo geysto saaxiibbadiisa ka howlgala Soomaaliya.
Abaal-marintan waxaa la siiyaa weriyeyaasha loo saxariiriyay mihnaddooda, balse go’aansaday inay sii wadaan shaqadooda iyagoo wajahaya cawaaqibka howsha ay hayaan.
Shakhsiyaadka ku guuleysta abaal-marintan ayaa hela lacag dhan €2,500.
Weriye Cabdinuur waxaa abaal-marinta kula guulaystay weriyayaal kale oo dhowr ah.
Xafiiska Wararka Ee Shabakadda Daldoon Online
Kampala Uganda
Waxaa goordhawayd Magaalada Laascaanood Soo gaadhay Qaar ka mid ah Horgalada Maamulka Somaliland oo uu horkacayo Ninka U qabilsan amuuraha Gudaha Cali Maxamed Warancade.
Horgaladan tirada ah waxa sidoo kale Warancade ku weheliya Socdaalkan horgalo kale oo Gobolka Sool kasoo Jeeda ayna ka mid yihiin Cabdirisaaq , Khaliif Axmed Cabdiwaaxid Cabdiqaadir Cabdiraxmaan iyo Horgale kale.
Horgaladan ayaa labadii maalin ee u dambaysay waxa ay ku sugnaayeen deeganadii Shaqaaqada Beelaysan ka dhacday ee Galbeedka Gobolka Sool waxaana lagusoo waramayaa in maalinta berito ah ay gaadhi doonaan Deegaanka Adhicadeeye.
Magaalada Laascaanood ayaa caawa xalkeedu bedelanyahay iyadona Ciidamo tiro badan lagu arkayo Jidadka waxaana wararku tibaaxayaan In horgaladani ay si weyn uga cabsanayaan Gudaha Magaalada Laascaanood taasina ay sababtay in ay meel kasta Dhigaan Ciidamo.
